Voordat kinderen leren lezen en schrijven ontwikkelen ze interesse in klanken en letters. Ze rijmen, herkennen hun ‘eigen letter’ en zijn bezig met allerlei vaardigheden die voorafgaan aan het aanvankelijk lezen en spellen. Voorbeelden van deze vaardigheden zijn:

Auditieve discriminatie: het verschil horen tussen verschillende klanken. Een u klinkt anders dan een uu en een b klinkt anders dan een p.

Auditieve analyse: een woord in stukjes kunnen hakken. Vis wordt uit elkaar gehaald als v-i-s.

Auditieve synthese: het aan elkaar kunnen plakken van klanken tot een woord: k-a-t wordt kat.

Op een speelse manier wordt in de kleutergroepen al gewerkt aan deze vaardigheden. Naast auditieve vaardigheden zijn ook visuele vaardigheden belangrijk. Visuele vaardigheden zijn bijvoorbeeld het herkennen van letters en het verschil zien tussen letters. Bij jonge kinderen is dit vaak nog lastig. Zij draaien bijvoorbeeld de letters nog om (spiegelen) of zien het verschil onvoldoende.


Bij sommige kinderen ontwikkelen deze vaardigheden echter moeilijker en wordt een logopedist ingeschakeld om een kind te begeleiden bij het verbeteren van deze voorwaarden of de klanktekenkoppeling. Dit wordt gedaan om de start in groep drie makkelijker te maken.

Wat doet de logopedist?
Bij logopedie wordt gewerkt aan de klanktekenkoppeling (welke klank hoort bij welke letter; als je een b hoort hoe ziet die er dan uit?) en aan de auditieve vaardigheden. Bij veel kinderen staan de moeilijkheden met het leren spellen niet op zichzelf. Soms zie je dat dit samenkomt met een vertraagde taal- en/of spraakontwikkeling. Een logopedist doet zowel onderzoek naar de auditieve vaardigheden als naar de spraak- en taalontwikkeling. Een logopedist mag geen dyslexie diagnosticeren en behandelen.

Een logopedische behandeling die zich alleen richt op de spellingvaardigheden wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar. Zoals eerder benoemt komen moeilijkheden met de ontwikkeling van de auditieve vaardigheden vaak voor in combinatie met een vertraagde spraak- en/of taalontwikkeling. Wanneer er sprake is van deze combinatie is logopedische hulp geïndiceerd en kan er worden gestart met de ondersteuning bij de ontwikkeling van de auditieve vaardigheden en klanktekenkoppeling. 

Vaak wordt jouw kind in overleg met de leerkracht of intern begeleider/remedial teacher aangemeld als er sprake is van auditieve problemen en spellingsproblemen. Afstemming tussen school en logopedist is bij de logopedische behandeling erg belangrijk.