Oromyofunctionele therapie (OMFT) is een therapie gericht op het herstellen van het evenwicht van de orale spieren

Afwijkende mondgewoonten zorgen voor een verstoring van het evenwicht in de mond- en gezichtsspieren (oro-faciale en orale spieren). Onder afwijkende mondgewoonten vallen mondademen, duimzuigen, speengebruik, lispelen, slissen, nagelbijten, etc. In combinatie met een afwijkend slikpatroon kan dit leiden tot een afwijkende gebitstand.

In ons mondgebied zitten verschillende spieren, waaronder in de lippen, tong en in onze wangen. Deze spieren zijn zogenoemde antagonisten (tegenpolen) en moeten in balans zijn. Zo dienen onze lippen als een muur voor onze tanden. Door de druk van onze lippen op de tanden blijven de tanden recht in onze mond staan. Indien je een mondademhaling hebt, waarbij de lippen de gehele dag open staan, valt de muur voor de tanden weg. De tong heeft dan veelal een lage tongpositie in rust en beweegt naar voren tijdens de slik. De tong is een ontzettend sterke spier. Wanneer de tong de gehele dag tegen de tanden duwt en er zit geen muur in de vorm van lippen, zal dit resulteren in een overbeet of open beet.

Het verkeerde gebruik van de spieren en de ontbrekende tegendruk kan leiden tot een afwijkende vorm van de kaken en/of het gebit. De functie van de spieren moeten worden veranderd om het balans te hervinden. Het vroegtijdig signaleren en afleren van afwijkend mondgedrag kan vaak veel problemen besparen op lange termijn.

Afwijkend slikpatroon

Je slikt zo’n 2000x per dag. Bij een afwijkend slikpatroon beweegt de tong zich op een andere manier in de mond. De tong maakt een voorwaartse beweging, ook wel tongpersen genoemd. Deze tongpers gaat veelal naar voren of opzij. Een tongpers heeft vrijwel altijd gevolgen voor de stand van de tanden, kiezen en/of de vorm van de kaak. De tanden wijken uit voor de tong, waardoor een open beet ontstaat en de tanden elkaar niet raken.

Je ziet vaak dat dit ook van invloed is op de verstaanbaarheid en de uitspraak van de alveolaire klanken (t, d ,s, z, n en eventueel een tongpunt r). Dit komt voor in de vorm van lispelen of slissen:

• Bij lispelen wordt de tong in zijn geheel of gedeeltelijk door de voortanden geperst. Dit is veelal in combinatie met een open beet.
• Bij slissen wordt onder andere de s aan de zijkant van de mond gemaakt. Je ziet vaak een openbeet aan één zijkant (unilateraal) of aan beide zijkanten (bilateraal).

Bij een open beet ontvang je vaak op puberleeftijd een orthodontische behandeling, waarbij de tanden worden gesloten. In 26% tot 38% van de gevallen zie je dat er na verloop van tijd weer een open beet ontstaat, omdat de tong zich tussen de tanden blijft werken.

Duim-/ vinger-/ speenzuigen of nagelbijten

Intensief duim- of vingerzuigen leidt vaak tot een afwijkende stand van de tanden en/of kaken. Daarnaast hebben afwijkende bijtgewoonten, zoals nagelbijten of kaakklemmen, een schadelijke invloed op het kaakgewricht. De spieren rondom de kaak raken overbelast, waardoor andere spiergroepen ook nadelige gevolgen ondervinden. De spieren gaan compenseren om een nieuw foutief balans te vinden.

Mondademhaling

De optimale ademhaling bestaat uit een neusademhaling. Bij een neusademhaling wordt de lucht bevochtigd, verwarmd en gereinigd. Bij een mondademhaling vervalt dit voordeel. Dit kan uiteindelijk resulteren in terugkerende infecties in de keel en/of amandelen, groter risico op cariës, verminderde slaapkwaliteit of terugkerende middenoorontstekingen. Je ziet vaak dat de tanden naar voren gaan staan, ten gevolge van het wegvallen van de extra-orale druk op de tanden en de toegenomen intra-orale druk van de tong tegen de tanden. Tevens komt dit vaak voor samen met een smal gehemelte, omdat de tong niet voor de verbreding van de bovenkaak kan zorgen. Dit kan resulteren in kwijlen.

Intake, onderzoek & behandeling

Een multidisciplinaire benadering is dan ook wenselijk voor een blijvend resultaat. Tandartsen en orthodontisten houden zich bezig met de vorm en morfologische afwijkingen van het gebit en logopedisten houden zich bezig met de functie van de oro-faciale spieren.

Gedurende de eerste afspraak vindt de intake en aanvullend onderzoek plaats. Middels objectieve meetinstrumenten, zoals de Force scale (lipkrachtmeter) en de Payne-techniek (visualiseren van het slikpatroon middels fluorescentietechniek) worden de spieren in het mondgebied in kaart gebracht. Ook worden er foto’s van het gebit gemaakt om de beginsituatie visueel te maken. Vroegtijdige signalering en behandeling zijn van groot belang voor een stabiele gebitstand.

Voordelen van oromyofunctionele therapie (OMFT):

• Verbeterde spraak:
  OMFT helpt bij het corrigeren van articulatie en verbetert de verstaanbaarheid van spraak. Denk hierbij aan slissen en lispelen. 
• Optimale ademhaling:
  Door de juiste mond- en ademhalingsspieren te trainen bevordert OMFT een gezonde ademhaling.
• Mogelijke preventie van gebits- en kaakproblemen:
  De therapie helpt bij het voorkomen van tandheelkundige problemen, zoals een verkeerde tongpositie en tandheelkundige malocclusies ten gevolge van functioneel afwijkend mondgedrag.
• Mondspiercoördinatie:
  OMFT verbetert de coördinatie tussen de mondspieren en herstelt een disbalans in de orofaciale spieren.

Bij Spreekgeluk logopedie geloven we in een holistische benadering van logopedie. OMFT past perfect in ons streven naar optimale communicatievaardigheden en mondgezondheid. Ons ervaren team van logopedisten is toegewijd en biedt persoonlijke zorg en ondersteuning om uw unieke behoeften aan te pakken.